Namo Shetkari Update: महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी राज्य सरकारने सुरू केलेली ‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना’ हा एक मोठा आधार ठरली आहे. केंद्र सरकारच्या ‘पीएम किसान’ योजनेच्या धर्तीवर सुरू झालेल्या या योजनेतून शेतकऱ्यांना वर्षाला ६,००० रुपये (तीन हप्त्यांत) दिले जातात. मात्र, आगामी आठव्या हप्त्यापूर्वी (8th Installment) लाभार्थींच्या संख्येत मोठी कपात झाल्याची माहिती समोर येत आहे.
या लेखात आपण योजनेतून शेतकरी का वगळले जात आहेत आणि ८ वा हप्ता कधी जमा होऊ शकतो, याची सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
लाभार्थी संख्येत घट: ९६ लाखांवरून संख्या ९० लाखांवर!
कृषी विभागाकडून मिळालेल्या प्राथमिक माहितीनुसार, निकषांची कडक अंमलबजावणी केल्यामुळे लाभार्थ्यांच्या संख्येत सातत्याने घट होत आहे.
- २० व्या हप्त्यावेळी: सुमारे ९६ लाख शेतकरी पात्र होते.
- २१ व्या हप्त्यावेळी: ही संख्या ९२ ते ९३ लाखांपर्यंत खाली आली.
- ८ व्या हप्त्यासाठी (नमो शेतकरी): आता केवळ ९० लाख ४१ हजार २४१ शेतकऱ्यांच्या खात्यावर पैसे जमा होण्याची शक्यता आहे.
शेतकरी का वगळले जात आहेत? (नवीन कडक निकष)
सरकारने योजनेत पारदर्शकता आणण्यासाठी काही नवीन आणि कठोर नियम लागू केले आहेत. खालील कारणांमुळे लाखो शेतकरी या लाभापासून वंचित राहत आहेत:
१. रेशन कार्डाचा आधार (एक कुटुंब, एक लाभ): आता कुटुंबातील रेशन कार्डावर आधारित फक्त एकाच व्यक्तीला या योजनेचा लाभ दिला जात आहे. यामुळे पूर्वी पती आणि पत्नी दोघांना मिळणारा लाभ आता बंद झाला आहे.
२. मृत लाभार्थी: पडताळणीमध्ये सुमारे २८,००० मृत व्यक्तींच्या नावे हप्ते उचलले जात असल्याचे समोर आले आहे, त्यांचे नाव आता यादीतून हटवण्यात आले आहे.
३. दुहेरी लाभार्थी: एकाच जमिनीवर किंवा वेगवेगळ्या तांत्रिक कारणांमुळे दोनदा लाभ घेणाऱ्या सुमारे ३५,००० लाभार्थ्यांना योजनेबाहेर काढले आहे.
४. आयटीआर (Income Tax) भरणारे शेतकरी: जे शेतकरी आयकर भरतात किंवा सरकारी सेवा क्षेत्रात कार्यरत आहेत, त्यांची कडक तपासणी सुरू आहे. अशा ‘सधन’ शेतकऱ्यांना अपात्र ठरवण्यात येत आहे.
५. e-KYC आणि लँड सीडिंग: ज्या शेतकऱ्यांनी अद्याप ई-केवायसी (e-KYC) पूर्ण केलेले नाही किंवा ज्यांच्या जमिनीची नोंद (Land Seeding) आधारशी जोडलेली नाही, त्यांचे हप्ते रोखले जात आहेत.
नमो शेतकरी ८ वा हप्ता कधी मिळणार? (Expected Date)
शेतकऱ्यांमध्ये सध्या सर्वात मोठा प्रश्न हा आहे की, ८ वा हप्ता कधी जमा होणार?
मिळालेल्या माहितीनुसार, सध्याची राजकीय परिस्थिती आणि आगामी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका पाहता, राज्य सरकार हा हप्ता जानेवारी २०२६ च्या पहिल्या किंवा दुसऱ्या आठवड्यात शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा करण्याची दाट शक्यता आहे. तांत्रिक प्रक्रिया पूर्ण होताच मुख्यमंत्री किंवा कृषिमंत्री याबद्दल अधिकृत घोषणा करतील.
तुमचे नाव पात्र यादीत आहे का? असे तपासा:
तुमचा हप्ता येणार की नाही, हे तपासण्यासाठी खालील स्टेप्स फॉलो करा:
- नमो शेतकरी योजनेच्या अधिकृत वेबसाईटवर (nsmny.mahait.org) जा.
- ‘Beneficiary Status’ या पर्यायावर क्लिक करा.
- तुमचा मोबाईल नंबर किंवा रजिस्ट्रेशन नंबर टाकून ‘Get Data’ वर क्लिक करा.
- तिथे तुमची ई-केवायसी आणि लँड सीडिंग स्टेटस ‘Yes’ असल्याची खात्री करा.
नमो शेतकरी योजना खऱ्या अर्थाने गरजू शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचावी, यासाठी सरकार गाळणी लावत आहे. जर तुमचे कागदपत्रे योग्य असतील, तर तुम्हाला काळजीत करण्याचे कारण नाही. जानेवारी महिन्यात हा हप्ता तुमच्या खात्यात जमा होऊ शकतो.