Panjabrao Dakh Havaman Andaj: महाराष्ट्रातील हवामानात सातत्याने बदल होत असून, पावसाच्या चिंतेत असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी हवामान तज्ज्ञ पंजाबराव डख यांनी एक दिलासादायक अंदाज वर्तवला आहे. सध्या राज्यात काही ठिकाणी ढगाळ वातावरण निर्माण झाले असले, तरी पावसाची कोणतीही शक्यता नाही, असे त्यांनी स्पष्ट केले आहे. मात्र, येत्या काळात थंडीचा कडाका आणखी वाढणार असून त्याचा पिकांवर काय परिणाम होईल, याची सविस्तर माहिती त्यांनी दिली आहे.
ढगाळ वातावरण पण पावसाची हुलकावणी!
पंजाबराव डख यांच्या अंदाजानुसार, २१ ते २३ डिसेंबर दरम्यान राज्यात विशेषतः पश्चिम आणि उत्तर महाराष्ट्रात ढगाळ हवामान राहील.
- पावसाची स्थिती: आभाळ भरून आले तरी पावसाचे कोणतेही संकट नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी काढणीला आलेल्या पिकांची किंवा मळणीची कामे थांबवण्याची गरज नाही.
- वातावरणातील बदल: दिवसा ढगाळ वातावरणामुळे सूर्याचे दर्शन कमी होईल, ज्यामुळे थंड वारे वाहून वातावरणात गारवा अधिक जाणवेल.
२० जानेवारीपर्यंत थंडीचा मुक्काम; गव्हाला आणि हरभऱ्याला सुगीचे दिवस!
यावर्षी थंडीचा जोर अधिक काळ टिकणार आहे. डख यांच्या मते, राज्यात २० जानेवारी २०२६ पर्यंत कडाक्याची थंडी राहील.
- रब्बी पिकांसाठी वरदान: हरभरा आणि गव्हाच्या पिकासाठी ही थंडी अत्यंत पोषक आहे. थंडी जेवढी जास्त, तेवढा हरभऱ्याचा उतारा चांगला मिळतो.
- सखल भागांत कडाका: नाशिकचे निफाड आणि परभणी यांसारख्या सखल जिल्ह्यांत थंडीची तीव्रता सर्वात जास्त असेल.
- नवीन वर्षाचे हवामान: १ जानेवारी २०२६ च्या सुमारास पुन्हा एकदा ढगाळ वातावरण तयार होईल. हे हवामान उसाची उगवण आणि टरबूज-खरबूज पिकांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरेल.
उत्पादन वाढवण्यासाठी डख यांचा ‘Special’ सल्ला
हरभऱ्याचे एकरी उत्पादन वाढवण्यासाठी पंजाबराव डख यांनी आपल्या अनुभवातून एक महत्त्वाचा सल्ला दिला आहे:
- रेन पाईपचा वापर (Rain Pipe): हरभऱ्याला पाणी देताना पारंपारिक स्प्रिंकलरऐवजी ‘रेन पाईप’चा वापर करा. यामुळे पिकाला पावसासारखे नैसर्गिक पाणी मिळते.
- उत्पादनात वाढ: रेन पाईपच्या वापरामुळे हरभऱ्याच्या उत्पादनात एकरी २ ते ४ क्विंटलपर्यंत वाढ होऊ शकते. डख यांनी स्वतःच्या शेतात हा प्रयोग केला असून त्याचे उत्कृष्ट निकाल मिळाले आहेत.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना
- अफवांवर विश्वास ठेवू नका: समाज माध्यमांवर पावसाच्या अनेक अफवा पसरत आहेत, मात्र ३० डिसेंबरपर्यंत पावसाचे कोणतेही संकेत नाहीत.
- पाणी व्यवस्थापन: रब्बी पिकांना थंडीच्या दिवसात रात्रीच्या वेळी पाणी देणे टाळावे किंवा शक्य असल्यास रेन पाईपचा वापर करावा.
- फळबागांची काळजी: ढगाळ वातावरणामुळे कीड-रोगांचा प्रादुर्भाव वाढू शकतो, त्यामुळे फळबागांची योग्य फवारणी आणि निगा राखावी.
राज्यातील हवामान सध्या रब्बी हंगामासाठी अत्यंत अनुकूल आहे. पावसाची भीती बाळगण्याऐवजी शेतकऱ्यांनी पीक व्यवस्थापनावर भर दिल्यास यंदा गव्हाचे आणि हरभऱ्याचे विक्रमी उत्पादन अपेक्षित आहे. २० जानेवारीपर्यंतचा काळ हा रब्बी पिकांसाठी सुवर्णकाळ ठरणार आहे.
