Aadhaar card mobile number change – आजच्या डिजिटल युगात आधार कार्ड (Aadhaar Card) हे केवळ एक ओळखीचा पुरावा राहिले नसून, ते आपल्या आर्थिक आणि सामाजिक जीवनाचा अविभाज्य भाग बनले आहे. मग ते बँकेत खाते उघडणे असो, नवीन सिम कार्ड घेणे असो किंवा सरकारी योजनांचा लाभ घेणे असो—आधार कार्डाशिवाय कोणतीही गोष्ट पूर्ण होऊ शकत नाही.
परंतु, अनेकदा नागरिकांना एका समस्येचा सामना करावा लागतो, ती म्हणजे आधार कार्डला लिंक असलेला मोबाईल नंबर बंद असणे किंवा चुकला असणे. आतापर्यंत ही दुरुस्ती करण्यासाठी आधार सेवा केंद्रावर (Aadhaar Seva Kendra) जाऊन तासनतास रांगेत उभे राहावे लागत होते. पण आता UIDAI ने सर्वसामान्यांसाठी एक दिलासादायक निर्णय घेतला आहे. आता तुम्ही घरबसल्या केवळ ५ मिनिटांत तुमचा मोबाईल नंबर अपडेट करू शकता.
या लेखात आपण पाहणार आहोत की, नवीन ‘आधार ॲप’ (mAadhaar) वापरून तुम्ही तुमचा नंबर कसा बदलू शकता आणि त्याचे काय फायदे आहेत.
आधार कार्डला मोबाईल नंबर लिंक असणे का आवश्यक आहे?
आधार कार्डमध्ये मोबाईल नंबर अपडेट असणे हे ‘लक्झरी’ नसून ती आता ‘गरज’ बनली आहे. खालील कारणांमुळे तुमचा चालू नंबर आधारशी जोडलेला असावा:
- OTP आधारित पडताळणी: ई-केवायसी (e-KYC) करण्यासाठी मोबाईलवर ओटीपी येणे आवश्यक असते.
- सरकारी योजना: पीएम किसान, लाडकी बहीण योजना, रेशन कार्ड आणि इतर अनुदानांचे पैसे थेट खात्यात जमा होण्यासाठी आधार लिंक मोबाईल नंबर लागतो.
- बँकिंग सेवा: नवीन बँक खाते उघडणे, यूपीआय (UPI) सेट करणे किंवा नेट बँकिंग वापरण्यासाठी आधार ओटीपी अनिवार्य आहे.
- पॅन कार्ड लिंक करणे: इन्कम टॅक्स भरण्यासाठी पॅन आणि आधार लिंक असणे आवश्यक आहे, ज्यासाठी मोबाईल नंबरची गरज पडते.
- डिजिटल सुरक्षा: तुमच्या आधारचा कोणी चुकीचा वापर करत असेल, तर त्याचे अलर्ट्स तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर येतात.
UIDAI चे नवीन अपडेट: Aadhaar card mobile number change
डिजिटल इंडियाला चालना देण्यासाठी UIDAI (Unique Identification Authority of India) ने आपल्या अधिकृत ॲप्लिकेशनमध्ये मोठे बदल केले आहेत. यापूर्वी मोबाईल नंबर बदलण्यासाठी बायोमेट्रिक (ठसे) पडताळणी अनिवार्य होती, त्यामुळे केंद्रावर जावेच लागत असे. मात्र, आता सुरक्षा मानकांमध्ये बदल करून आणि फेस ऑथेंटिकेशन (Face Authentication) सारख्या तंत्रज्ञानाचा वापर करून ही प्रक्रिया अधिक सुलभ करण्यात आली आहे.
विशेषतः ज्यांचा जुना नंबर हरवला आहे किंवा ज्यांना कायमस्वरूपी नंबर बदलायचा आहे, त्यांच्यासाठी ही सुविधा एक वरदान ठरत आहे.
घरबसल्या मोबाईल नंबर अपडेट करण्याची स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया :
जर तुम्हाला तुमचा मोबाईल नंबर बदलायचा असेल, तर खालील सोप्या स्टेप्स फॉलो करा:
स्टेप १: अधिकृत आधार ॲप डाऊनलोड करा –
सर्वात आधी तुमच्या स्मार्टफोनमध्ये Google Play Store किंवा App Store वरून mAadhaar हे अधिकृत ॲप डाऊनलोड करा. जर तुमच्याकडे आधीच ॲप असेल, तर ते लेटेस्ट व्हर्जनवर अपडेट असल्याची खात्री करा.
स्टेप २: लॉगिन आणि नोंदणी –
ॲप उघडल्यानंतर तुम्हाला तुमचा आधार नंबर टाकावा लागेल. जर तुमचा जुना नंबर चालू असेल, तर त्यावर एक ओटीपी येईल. जर जुना नंबर बंद असेल, तर ‘Face Auth’ (चेहरा ओळखून पडताळणी) या पर्यायाचा वापर करून तुम्ही लॉगिन करू शकता.
स्टेप ३: ‘Update Aadhaar’ विभाग निवडा –
लॉगिन झाल्यावर ॲपच्या मुख्य स्क्रीनवर तुम्हाला अनेक पर्याय दिसतील. त्यापैकी ‘Update Aadhaar’ किंवा ‘Update Mobile Number’ या टॅबवर क्लिक करा.
स्टेप ४: नवीन मोबाईल नंबरची नोंद करा –
आता तुम्हाला जो नवीन मोबाईल नंबर आधारशी लिंक करायचा आहे, तो तिथे टाईप करा. नीट तपासून घ्या की नंबरमध्ये कोणतीही चूक नाही.
स्टेप ५: ओटीपी पडताळणी (Verification) –
तुम्ही टाकलेल्या नवीन मोबाईल नंबरवर एक ओटीपी (OTP) पाठवला जाईल. तो ओटीपी ॲपमध्ये टाकून ‘Submit’ बटनावर क्लिक करा.
स्टेप ६: शुल्क भरणा आणि विनंती सबमिट करा –
मोबाईल नंबर अपडेट करण्यासाठी UIDAI कडून नाममात्र शुल्क (उदा. ५० रुपये) आकारले जाते. हे शुल्क तुम्ही युपीआय, डेबिट कार्ड किंवा नेट बँकिंगद्वारे ऑनलाईन भरू शकता. पेमेंट यशस्वी झाल्यानंतर तुम्हाला एक URN (Update Request Number) मिळेल. हा नंबर जपून ठेवा, कारण यावरून तुम्ही तुमच्या अर्जाची स्थिती (Status) तपासू शकता.
मोबाईल नंबर अपडेट होण्यासाठी किती वेळ लागतो?
अनेकांना असे वाटते की नंबर लगेच अपडेट होतो. परंतु, सुरक्षिततेच्या कारणास्तव UIDAI कडून माहितीची पडताळणी केली जाते. साधारणपणे ७ ते १० कामकाजाच्या दिवसांत (Working Days) तुमचा नवीन मोबाईल नंबर आधार डेटाबेसमध्ये अपडेट केला जातो. एकदा प्रक्रिया पूर्ण झाली की, तुमच्या नवीन नंबरवर एक पुष्टीकरण संदेश (Confirmation SMS) येईल.
जुना मोबाईल नंबर बंद झाला असेल तर काय करावे?
बऱ्याच लोकांची हीच मुख्य समस्या असते. जर तुमचा जुना नंबर बंद झाला असेल, तर तुम्हाला Face Authentication किंवा Aadhaar Bio-log चा वापर करावा लागतो. जर तुमच्या फोनमध्ये फेस आयडीची सुविधा नसेल, तर अशा परिस्थितीत तुम्हाला जवळच्या ‘पोस्ट ऑफिस’ (Post Office Aadhaar Center) मध्ये जाणे सोपे पडेल. सध्या टपाल विभागाने घरपोच आधार अपडेटची सेवा देखील सुरू केली आहे, ज्यामध्ये पोस्टमन तुमच्या घरी येऊन बायोमेट्रिकद्वारे नंबर अपडेट करू शकतो.
आधार मोबाईल नंबर लिंक नसल्यास होणारे तोटे :
जर तुम्ही तुमचा नंबर अपडेट केला नाही, तर तुम्हाला खालील समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते:
- ऑनलाईन ई-केवायसी बंद: तुम्ही सिम कार्ड, बँक खाते किंवा डिमॅट खाते ऑनलाईन उघडू शकणार नाही.
- फसवणुकीचा धोका: तुमच्या आधारचा वापर करून कोणी कर्ज काढले किंवा चुकीचे व्यवहार केले, तर तुम्हाला त्याचे मेसेज येणार नाहीत.
- सरकारी अनुदानापासून वंचित: गॅस सबसिडी, पेन्शन किंवा शेतकरी सन्मान निधीचे पैसे अडकू शकतात.
- पत्ता बदलता येत नाही: आधारवर ऑनलाईन पत्ता बदलण्यासाठी मोबाईल नंबर लिंक असणे अनिवार्य असते.
सुरक्षिततेसाठी काही महत्त्वाच्या टिप्स :
आधार ही तुमची वैयक्तिक माहिती आहे, त्यामुळे ती अपडेट करताना खालील काळजी घ्या:
- अधिकृत ॲपच वापरा: ‘mAadhaar’ व्यतिरिक्त इतर कोणत्याही अनोळखी ॲपवर तुमचा आधार नंबर टाकू नका.
- ओटीपी कोणालाही शेअर करू नका: आधार अपडेट करताना येणारा ओटीपी कोणालाही फोनवर सांगू नका.
- सार्वजनिक वाय-फाय टाळा: आर्थिक व्यवहार किंवा आधार अपडेट करताना रेल्वे स्टेशन किंवा कॅफेमधील फ्री वाय-फाय वापरू नका.
- सायबर कॅफेमध्ये काळजी घ्या: जर तुम्ही सायबर कॅफेमध्ये जाऊन अपडेट करत असाल, तर तुमचे काम झाल्यावर तिथून लॉगआऊट करायला विसरू नका.
निष्कर्ष :
आधार कार्डाशी मोबाईल नंबर लिंक करणे आता अत्यंत सोपे झाले आहे. डिजिटल क्रांतीमुळे आपल्याला आता रांगेत उभे राहण्याची गरज नाही. वरील स्टेप्स वापरून तुम्ही अवघ्या काही मिनिटांत तुमचे आधार अपडेट करू शकता. यामुळे तुमचे भविष्य सुरक्षित होईल आणि सर्व सरकारी योजनांचा लाभ तुम्हाला विना अडथळा मिळेल.
यासारख्याच उपयुक्त माहितीसाठी आमच्या ब्लॉगला फॉलो करा आणि हा लेख तुमच्या मित्र-मैत्रिणींना शेअर करायला विसरू नका! Aadhaar card mobile number change
