Solar Pump Scheme – महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी दिवसा सिंचनाची सोय व्हावी आणि वीज बिलाच्या कटकटीतून मुक्तता मिळावी, यासाठी राज्य आणि केंद्र सरकार ‘सोलर पंप’ योजनेवर मोठा भर देत आहे. सध्या राज्यात ‘प्रधानमंत्री कुसुम योजना’ आणि ‘मागेल त्याला सोलर’ यांसारख्या योजनांची चर्चा जोरात सुरू आहे.
परंतु, अनेक शेतकरी एकाच प्रश्नाची वाट पाहत आहेत: “सोलर पंपाचा नवीन कोटा कधी येणार?” आणि “प्रतीक्षा यादीतील शेतकऱ्यांना पंप कधी मिळणार?” चला तर मग, जाणून घेऊया सद्यस्थिती आणि भविष्यातील नियोजन.
महाराष्ट्राने मारली बाजी: देशात सर्वाधिक सोलर पंप Solar Pump Scheme
सोलर पंप बसवण्याच्या बाबतीत महाराष्ट्र राज्य सध्या देशात पहिल्या क्रमांकावर आहे. एकूण देशाच्या कोट्यापैकी ४०% हिस्सा एकट्या महाराष्ट्राला मिळाला आहे, ही राज्यासाठी अभिमानास्पद बाब आहे.
- एकूण मंजूर पंप: ५,७५,०००
- पूर्ण झालेली कामे: ४,६६,७१९
- उर्वरित कामे: सुमारे १,०९,००० पंप अद्याप बसवणे बाकी आहेत.
३१ डिसेंबर २०२५: महत्त्वाची डेडलाईन
प्रशासनाने उर्वरित १.०९ लाख पंपांच्या कामासाठी ३१ डिसेंबर २०२५ ही शेवटची तारीख निश्चित केली आहे. या तारखेपर्यंत व्हेंडर निवडणे, वर्क ऑर्डर काढणे आणि तांत्रिक प्रक्रिया पूर्ण करणे बंधनकारक आहे. त्यामुळे ज्या शेतकऱ्यांचे अर्ज मंजूर झाले आहेत, त्यांनी आपली प्रक्रिया वेळेत पूर्ण करून घेणे आवश्यक आहे.
व्हेंडर निवडीतील अडचणी आणि तक्रारी
अनेक शेतकऱ्यांना सध्या व्हेंडर (पुरवठादार) निवडताना त्रासाला सामोरे जावे लागत आहे.
- काही व्हेंडर वेळेवर साहित्य पोहोचवत नाहीत.
- साहित्याचा दर्जा आणि तांत्रिक बिघाड यांमुळे शेतकऱ्यांमध्ये नाराजी आहे.
- कामात हलगर्जीपणा करणाऱ्या कंपन्यांना ‘ब्लॅकलिस्ट’ (काळी यादी) करण्याची मागणी आता जोर धरू लागली आहे. शासन या तक्रारींची दखल घेऊन प्रक्रियेत पारदर्शकता आणण्याचा प्रयत्न करत आहे.
नवीन ५-६ लाख पंपांची तरतूद: कधी मिळणार कोटा?
सध्या राज्यात २ लाख ६० हजारांहून अधिक शेतकरी सोलर पंपाच्या प्रतीक्षेत आहेत. या शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी म्हणजे, आगामी अर्थसंकल्पात नवीन ५ ते ६ लाख सोलर पंपांसाठी मोठी आर्थिक तरतूद होण्याची दाट शक्यता आहे.
केंद्र सरकारने मार्च २०२६ पर्यंत देशभरात ४९ लाख पंप बसवण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे. महाराष्ट्राची कामगिरी पाहता, नवीन कोट्यामध्ये राज्याला पुन्हा मोठा वाटा मिळण्याची अपेक्षा आहे.
शेतकऱ्यांसाठी काही महत्त्वाच्या टिप्स :
- महावितरण/MSEDCL पोर्टलवर लक्ष ठेवा: नवीन कोटा जाहीर होताच अर्जांची प्रक्रिया सुरू होईल.
- कागदपत्रे तयार ठेवा: सातबारा, आधार कार्ड, बँक पासबुक आणि विहीर/बोअरवेलचे दाखले तयार ठेवा.
- व्हेंडरची निवड विचारपूर्वक करा: ज्या व्हेंडरची सेवा तुमच्या भागात चांगली आहे, त्यांचीच निवड करा.
निष्कर्ष :
सरकारचे ‘दिवसा सिंचन’ हे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी सोलर पंप योजना ही कणा ठरणार आहे. जर व्हेंडर प्रक्रियेतील अडथळे दूर झाले आणि नवीन कोटा वेळेत उपलब्ध झाला, तर २०२६ पर्यंत बहुतांश पात्र शेतकऱ्यांच्या शेतात सौर ऊर्जेचा प्रकाश नक्कीच पोहोचेल.
Solar Pump Scheme
